بررسی فون و انبوهی پشه خاکی در شهرستان فسا در فاصله ماه های اردیبهشت تا مهر ۱۳۹۲

زمینه و هدف: لیشمانیوز، به عنوان یک بیماری زئونوز، در اغلب نقاط جهان به یکی از اشکال پوستی (سالک)، احشایی و یا مخاطی- پوستی بروز می کند. عامل این بیماری تک یاخته لیشمانیا است که عموما توسط گونه های پشه خاکی منتقل می شود. نظر به این که شهرستان فسا یکی از کانون های اندمیک بیماری سالک می باشد مطالعه حاضر به هدف تعیین گونه های پشه خاکی در منطقه انجام شد. مواد و روش ها: در مطالعه ای توصیفی- مقطعی فون پشه خاکی در طول ماه های اردیبهشت تا مهر سال 92 بررسی شد. نمونه گیری در روستاهای با بروز متفاوت با استفاده از تله چسبان به صورت 15 روزه انجام شد. سپس نمونه های صید شده مونت و با استفاده از کلید معتبر شناسایی شدند. نتایج: در مجموع 3842 عدد پشه خاکی صید شد. از مجموع نمونه های صید شده 60٪ نر و بقیه ماده بودند و 30% آن ها از اماکن داخلی و بقیه از اماکن خارجی صید شدند. به طور کلی 10 گونه شناسایی شد که phlebotomus papatasi گونه غالب منطقه بود و p. sergenti در رده دوم قرار گرفت. نتیجه گیری: در شهرستان فسا پشه خاکی ها با تنوع گونه ای زیاد و وفور بالا فعالند. p. papatasi به عنوان گونه غالب، انگل لیشمانیا را از جوندگان مخزن به انسان ها انتقال می دهد که این موضوع با شیوع بیماری سالک نوع روستایی در این شهرستان مطابقت دارد. با توجه به نیمه اهلی بودن این ناقل، عملیات سمپاشی در این مناطق (کانون های لیشمانیوز روستایی) کاربرد چندانی ندارد. در این کانون ها عملیات مبارزه با مخازن و آموزش ساکنین در مورد راه های پیشگیری از گزش در کنترل بیماری موثر می باشد.